Vlaams viceminister-president Ben Weyts (N-VA) haalde dit weekend in De Zondag fors uit naar Milieufront Omer Wattez (MOW), een milieubeweging actief in de Vlaamse Ardennen. Volgens Weyts is het “dom” om nog subsidies toe te kennen aan organisaties “die alleen maar willen dwarsbomen”, en hij noemt MOW zonder blikken of blozen “professionele klagers”. Maar partijgenoot Zuhal Demir zei vorig jaar in het Vlaams parlement totaal iets anders.
Een opmerkelijke uithaal, zeker van een minister die zelf bevoegd is voor Begroting en Financiën. Want de vraag die zich opdringt: gaat Weyts hier zijn boekje niet te buiten? Of erger nog: probeert hij een kritische burgerbeweging financieel droog te leggen omdat ze te lastig is voor zijn beleid? “Wij geven geld aan organisaties die deze middelen gebruiken om de overheid voortdurend aan te vallen voor de rechtbank”, laat hij zich ontvallen.
Subsidies: correct toegekend én opgevolgd
Uit een vraag van parlementslid Kristof Slagmulder (Vlaams Belang) in 2024 blijkt dat MOW tussen 2022 en 2023 in totaal 223.519 euro Vlaamse subsidies ontving voor de uitvoering van een meerjarenprogramma rond natuurbehoud en milieubescherming. Volgens toenmalig Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) zijn er geen enkele aanwijzingen dat die subsidies fout werden gebruikt.
Integendeel. Demir wees er expliciet op dat MOW net een “goed rapport” kreeg van de Vlaamse overheid: “Ik heb geen enkele indicatie dat vermelde vereniging Milieufront Omer Wattez (of enige andere erkende vereniging) de subsidies niet zou aanwenden waarvoor ze bedoeld zijn, nl. het uitvoeren van het meerjarenprogramma en de opdrachten die van een erkende vereniging verwacht worden.”
MOW maakt gebruik van haar wettelijk recht om gerechtelijke stappen te ondernemen tegen overheidsprojecten die ze als schadelijk voor het milieu beschouwt. In een democratische rechtsstaat valt dat onder het fundamentele recht op inspraak en beroep. Minister Weyts bestempelt dat echter als obstructie en vindt dat daarvoor geen subsidies mogen worden gebruikt.
Volgens het Verdrag van Aarhus, waar ook België zich aan heeft verbonden, hebben milieuorganisaties het recht om juridische stappen te ondernemen in milieuaangelegenheden, ongeacht hun financiering. Subsidies zijn geen zwijggeld. Dat bevestigde ook Demir letterlijk in het Vlaams Parlement: “Zolang organisaties aan de voorwaarden voldoen, mogen ze procederen.”
De stuwen van de Dender: dure symboliek
De context van Weyts’ uithaal is bovendien opvallend politiek geladen. Het Milieufront verzet zich namelijk tegen de nieuwe stuwen op de Dender, een miljoenenproject. MOW stelt dat die stuwen nauwelijks bijdragen aan waterbeheersing en dat het geld beter geïnvesteerd wordt in structurele overstromingsmaatregelen, zoals het afgraven van overstromingsgebieden of het hermeanderen van de Dender
Julien Borremans