15/04/2017, Opiniestuk door Julien Borremans:
Grensverleggende journalistiek
Een aantal weken geleden stierf Jimmy Breslin op 86-jarige leeftijd. Breslin was een geboren New Yorker en won in 1986 de Pulitzer Price. Hij omschreef zichzelf als een ‘straatjournalist’ en verwierf als ‘hardboiled’ reporter een welhaast legendarische status. Jimmy Breslin schuimde decennialang de straten van de ‘city’ af op zoek naar misdaadverhalen en het leven van de ‘underdogs’. Hij was ‘the champion of ordinary citizens’.
Kronieken van gangsters en dieven.
Breslin was een briljant journalist met een bondige, haast Hemingway-achtige schrijfstijl. Zijn stukken lieten zich niet als een droog verslag van de feiten lezen, maar als korte verhalen. De inwoner van New York was één van de grondleggers van de Nieuwe Journalistiek, ‘de impressionistische, verhalende tegenhanger’ van de traditionele journalistiek. Breslin leefde tussen de mensen en tekende hun verhalen op. In de Angelsaksische wereld werd bij zijn heengaan uitgebreid stilgestaan. Bij ons had enkel Deredactie.be een paar zinnen veil.
Zijn onderwerpkeuzes waren opmerkelijk. Hij gaf een stem aan doodgewone mensen. Breslin beschreef hun problemen en processen. Zijn columns vulde hij met kronieken van gangsters en dieven, die de gedreven journalist persoonlijk ontmoette in zijn stamkroegen. Hij fileerde de verhalen achter hun woede en afkeer. ‘Woede is de enige drijfveer die mij steeds weer dreef om voor kranten te blijven schrijven’, liet Breslin zich ooit ontvallen. De New Yorker wist wat er leefde bij de latino’s en de zwarten, maar was zich ook heel goed bewust van de groeiende problemen bij de middenklasse.
Breslin was een heel driftige man die ooit werd geschorst omdat hij een Koreaanse journaliste de huid vol schold omdat zij hem van seksisme beschuldigde. Met heel wat autoriteiten, waaronder de toenmalige burgemeester van New York, leefde hij op voet van oorlog, waarover hij trouwens ooit schreef: ‘De pot op met zijn Mickey Mouse-achtige kwesties. Deze stad is verloren.’ De conformistische pennenlikkers, de paladijnen van de macht, keken op hem neer, maar in 1986 won hij toch de prestigieuze Amerikaanse literatuurprijs.
Als criticus van Donald Trump was Jimmy Breslin zijn tijd ver vooruit. Toen de media nog in katzwijm lag voor het ontzag van de succesvolle zakenman, schreef Breslin al woedende columns tegen Trump. In Newsday schreef hij in 1988 al:“Hij is de beste bluffer van onze tijd.” Wat de woedende journalist mogelijk nog meer ergerde, was de onderdanige houding van de pers tegenover Trump zelf. Breslin maakte gewag van ‘de schoenpoetsjongens van de pers’. De media is het meervoud van middelmatigheid. Breslin doorzag reeds 25 jaar geleden de bravouredansjes van Donald Trump. Trump was ‘breaking news’ maar zat in de jaren negentig financieel aan de grond. De pers reageerde volgzaam. ‘De schlemielen die moesten worden belazerd, waren de verslaggevers en de financi ële deskundigen.’ Wat is er intussen veranderd?
Een spreekbuis voor de kleine man
De journalistiek van Jimmy Breslin was revolutionair vernieuwend en stond haaks op de salonfähige aanpak van de apostolische volgelingen van de macht. Hij was bijzonder kritisch en ging op zoek naar de verhalen achter het dagelijkse leed van de ‘kleine’ man.
Onze pers wordt gekenmerkt door de nietszeggendheid van de oppervlakkige Bekende Vlaming-cultuur. Onze media werkt bewustzijnsvernauwend door steeds weer dezelfde mantra’s van bekende poltici, zangers, kunstenaars, sporters… te publiceren. Volgzaam! Braaf en netjes. Kijk-, luister- en verkoopcijfers bepalen de inhoud. Jimmy Breslin bewees decennia dat de journalist een maatschappelijke opdracht heeft. Zijn stukken waren literair hoogstaand, zijn boodschap authentiek en zijn aanpak gedreven. Het kan ook anders.
Julien Borremans