Bende Jan de Lichte verschuilt zich in Munckbos Scheldewindeke

Wist je dat de beruchte en schrikbarende bendeleider Jan de Lichte ( ° 1723, + 1748) zich ook schuilhield in het Munckbos in Scheldewindeke? Er gingen veel verhalen rond over de wreedheden van Jan de Lichte en zijn bende. Op 2 juni 1748 (Sinksendagen) zakt de bende van Jan de Lichte af naar een herberg in Scheldewindeke. Het komt tot een ernstig conflict met Jan de Vrieze. Jan de Lichte steekt hem met een mes neer. Kompanen van Jan de Lichte slepen Jan de Vrieze weg en gooien hem in een poel. Jan de Lichte, geboren in Velzeke op 7 april 1723 is een kort leven beschoren. Hij wordt na veel misdrijven en een aantal moorden gevat door de Franse bezettingsmacht en op 14 november 1748 op de Grote Markt in Aalst terechtgesteld. Met vier andere moordenaars wordt hij geradbraakt. (Reporter 17, foto’s Danny De Lobelle).

Succesvolle auteur Louis

 

Jan de Lichte werd geboren op 7 april 1723 in Velzeke. Zijn ouders leiden extreme armoede en moeten beroep doen op steun van het ‘Armenbestuur’.
De levensomstandigheden in dat tijdvak waren heel hard. Er heerste grote armoede in Vlaanderen. De samenleving gaat gebukt onder vreemde troepen.
Veel liefde kreeg Jan de Lichte niet, zijn ouders Judocus de Lichte en Elizabeth De Schepper wisten niet hoe ze hem veilig door het leven moesten loodsen.
Door armoedige en ellendige toestanden thuis wordt hij op jonge leeftijd al een misdadiger. Hij is amper 11 jaar als hij zijn eerste diefstal pleegt. Op zijn
15- de beslist hij om zwervend door het leven te gaan. Door armoede gedreven besluit hij ten einde raad dienst te nemen in het Oostenrijkse- en nadien
in het Hollandse leger. Hij deserteert tweemaal. Hij vindt een aantal zielsverwanten, de bende — onder de leiding van Jan de Lichte — plegen diefstallen,
overvallen, het resulteert ook snel in een moord. Jan de Lichte is niet meer te stoppen. Hij vermoordt Gilles van der Elst, Jan Dossche (die hem had
betrapt bij het inbreken) en Marie — Anne De Smet. Het Munckbos, ook wel eens Spiegeldriesbos genoemd, was in de 18 eeuw een uitgestrekter bos
dan wat er nu resteert. Het Munckbos situeert zich midden akkers en weilanden ten zuiden van Scheldewindeke. In juni 1748 — een paar maanden voor
zijn terechtstelling — is hij nog gespot in Scheldewindeke. Uiteindelijk wordt hij gevat en in medio november 1748 terechtgesteld voor zijn vele misdaden.

   

De Vierschaar: het vonnis over Jan De Lichte (Vollanderkouter te Strijpen)
De vierschaar is van alouds een plaats waar recht gesproken werd. Jan De Lichte wordt uiteindelijk gewogen door de gezagdragers van die tijd. Het gevaar voor zijn figuur bestond niet zozeer in het stelen en moorden op zich. De misdaden van de soldaten waren immers veel barbaarser dan de ‘kleine snuisterijen’ van Jan De Lichte. Het is zijn voorbeeld dat hij stelde dat als gevaarlijk wordt bestempeld: stelen en moorden om te ontsnappen aan een armoedig bestaan. Op de Vollander bevond zich in de 16de eeuw een bijzonder belangrijke hofstede: het pachthof Ter Houven.

Het domaniaal goed Ter Houven was een leengoed dat gehouden werd van de heer van Sottegem; de bezitter ervan oefende als leenman het lager justitierecht of grondrecht uit binnen zijn domein; het was bovendien een plaats waar, volgens aloud gebruik, gerechtelijke hoorzittingen mochten gehouden worden.Van de eigenlijke vierschaar, namelijk een plaats waar de vierschaar bijeenkomt in een vierkant van vier banken waarbinnen recht wordt gesproken, is er niets zichtbaar overgebleven.