De Heemkundekring Zwalm bestaat 30 jaar en dit werd gevierd met een overzichtstentoonstelling. Uiteraard werden er ook enkele volksspelen voorgesteld naar aanleiding van de erfgoeddag.
Voorzitter Guy De Noyette: “WE DID IT AGAIN / NOUS L’AVONS FAIT DE NOUVEAU/ WIR HABEN ES WIEDER GESCHAFFT / WIJ HEBBEN HET TERUG GEDAAN
Dit is onze leuze. Na 30 jaar HK Zwalm zit er nog steeds schwung in ons team en daar ben ik enorm fier op.
Ik ga nog even terug in de tijd. Tijdens de receptie in de raadzaal van het gemeentehuis n.a.l.v. de voorstelling van het boek ‘Dorpsbeelden uit het verleden van Zwalm’ kwam Michel Duprez naar mij met het idee om een heemkundige kring te starten en dit samen met Christa Van Regenmortel uit Nederzwalm. Van het één kwam het ander en op 23.1.1995 vond er een eerste informele vergadering plaats, gevolgd door de eerste bestuursvergadering op 9.3.1995. De HK Zwalm was geboren.
In 1996 rolde ons eerste tijdschrift ‘de Zwalmbode’ van de band. Vermits er in Brakel een gelijknamig blad werd uitgegeven veranderden wij de benaming in ‘Zwalmgalm’.
De eerste expo ging in 1996 door. Ons lid, Julia Larno, stelde een deel van haar indrukwekkende verzameling ‘Zwalmse bidprentjes’ tentoon;
Tijdens de nieuwjaarsreceptie gaven wij al een overzicht van de voorbije 30 werkjaren en stelden wij het programma 2025 voor.
Weten jullie dat wij de voorbije 29 jaar maar liefst 22 tentoonstellingen organiseerden met als absolute uitschieter ‘de grote overzichtsexpo over WO II en de herdenking van de oorlogsheld Sylvain Van De Velde’ in 2002. Maar liefst 2300 bezoekers kwamen langs in de raadzaal van het gemeentehuis.
Ook kwamen er 6 publicaties tot stand, met name de heruitgave van het Landboek Meilegem, de Molens van Zwalm, 100 jaar dekenaat Sint-Maria-Horebeke, de Zwalmse Tooggezegden en de uitgave van 2 kalenders, nl. in 2017 en dit jaar.
Andere activiteiten waren lezingen en voordrachten. Ook maakten wij uitstappen met onze leden naar Huissiegnies-Aubechies, naar frans-Vlaanderen en bezochten wij ook de stad leuven. Op 22 juni gaat onze 4e uitstap door naar ’t zeetje. Binnen de week was de bus reeds volzet en plannen we een grotere autocar.
In ons 30 jarig jubileumjaar zaten we nog niet stil. Zo ging er op 17.1 de nieuwjaarsreceptie door, vond in de maand februari de expo ‘Bult in zicht’ plaats en hield Jean-Pierre Hoebeke een lezing over het leven van de mijnwerker.
Dankzij de vele schenkingen gedurende de voorbije jaren, zijn we erin geslaagd een expo op te stellen met foto’s en voorwerpen uit onze eigen collecties. Nog eens dank aan alle gulle schenkers. De tentoonstelling kan bezocht worden iedere eerste zondag van de maand behalve in augustus en dit tot en met 5 oktober.
De expo in ons eerste lokaal blijft open tot 7/12 en in de namiddag gaat in de Munk voor de 2e maal de filmvoorstelling door van vroegere opnames in Zwalm.
Alvorens de tentoonstelling te openen, wil ik graag onze bestuursploeg danken voor hun engagement.
In het bijzonder wil ik postuum Michel de grote bezieler en grondlegger van onze vereniging danken voor zijn jarenlange inzet voor de heemkring. Ook een woordje van dank voor ons oudste bestuurslid, Julia, die reeds 30 jaar voor het onthaal zorgt van onze leden en andere bezoekers. Een grote waardering gaat ook uit naar ons manusje van alles, Frydda Van De Velde, het kloppend hart van onze vereniging. Verder verdient Mario Baert meer dan een pluim voor zijn tomeloze inzet tijdens de opbouw van de huidige expo. Ook dank aan onze verse krachten uit Meilegem, Maggy en Olivier die onze ploeg kwamen versterken.
Ook grote dank aan Jeroen, Rudy en Roos, Frans, Liliane, Johan, Kristof en Lydie.
Tenslotte is er nog het fenomeen Matthijs, die reeds 15 jaar de Benjamin is van ons gezelschap en dit jaar reeds voor de 2e maal een tentoonstelling plechtig mag openen.”
Vervolgens nam burgemeester Matthijs Verschraegen het woord en hij feliciteerde het bestuur met hun inzet.
Dertig jaar lokale geschiedenis via de Zwalmgalm stelt al een kleine encyclopedie voor aan streeknieuws.
Matthijs Verschraegen: ” Vandaag is het een bijzondere dag voor mij als burgemeester en binnen mijn bevoegdheden van erfgoed en cultuur. Vandaag is het immers erfgoeddag in Vlaanderen, en zo ook in Zwalm. De heemkundekring heeft van deze gelegenheid gebruik gemaakt om een wel heel unieke tentoonstelling op poten te zetten: met name haar eigen werking van de afgelopen dertig jaar. Inderdaad, dit jaar bestaat de Heemkundekring dertig jaar! Dertig jaar waarin de vereniging ons lokale verleden onderzoekt, documenteert, bewaart, op verschillende betekenisvolle manieren doorgeeft aan de volgende generaties. Op deze manier wordt ons verleden niet louter een facet uit een boek of artikel, maar concreet en tastbaar. We kunnen de vereniging, haar bestuursleden en haar vrijwilligers hier niet genoeg voor in de bloemetjes zetten, zeker in dit unieke jubileumjaar. Van harte gefeliciteerd alvast namens het schepencollege.
Ten persoonlijke titel is deze tentoonstelling ook een vorm van terugkijken op mijn eigen tijd bij de heemkring, nu ook zo’n goeie 15 jaar. Als jongeling werd ik, voor een groot deel onder impuls van Guy en erevoorzitter wijlen Michel Duprez, gefascineerd door de rijke geschiedenis die onze kleine gemeente Zwalm typeert. De verhalen uit de beide wereldoorlogen, de rijke geschiedenis van onze molens, ook de politieke geschiedenis en de vele verhalen van de gewone mensen. Dit bracht mij in het bestuur, zoals ik zei, een 15-tal jaar terug. Wanneer ik rondkijk op de tentoonstelling, en ik had afgelopen week reeds de primeur, herken ik veel van die unieke momenten die ik samen doorbracht met de andere bestuursleden bij het opstellen van een tentoonstelling, het opmaken van een artikel of de publicatie van een boek. Telkenmale duurden de vergaderingen en bijeenkomsten langer dan voorzien, louter de hoeveelheid aan nieuwe historische inzichten, interessante verhalen of het ontdekken van een nieuwe foto of object. Ik koester deze momenten, avonden en nachten, en wens de heemkundekring en de collega’s uit het bestuur nog vele mooie en even interessante jaren boordevol nieuwe ontdekkingen toe.
Dertig jaar is niet min. In het leven van een vereniging betekent dit een heleboel hoogtepunten. Te denken aan het driemaandelijks tijdschrift “De Zwalmgalm”, eerst nog “De Zwalmbode” hetwelk sedert 1996 wordt uitgegeven, de vele publicaties, het verzamelen van een uitgebreide collectie, met enkele topstukken over Zwalm en de vele tentoonstellingen: deze over de doodsprentjes en nieuwjaarsbrieven, de tentoonstelling over de Eerste Wereldoorlog in 2002, dewelke voor mij persoonlijk heel waardevol bleek, deze over Koningin Astrid, de Tweede Wereldoorlog, de verschillende dorpen die de afgelopen jaren aan bod kwamen, de handschoennijverheid in Sint-Denijs-Boekel, de Zwalmse wielergeschiedenis, en recent nog, de geschiedenis van de motte in Roborst. Het zijn dertig rijkgevulde jaren geweest!
Erfgoed is meer dan zomaar oude stenen en gebouwen. Het is de sleutel tot ons collectieve geheugen, de basis waarop wij onze identiteit kunnen bouwen. Als lokaal bestuur erkennen we het grote belang van ons erfgoed, niet alleen voor de bewoners van vandaag, maar ook voor de generaties die na ons komen. Als gemeente willen wij die inzet ondersteunen en waarderen, niet alleen vandaag, maar ook in de komende jaren. Wij willen een partner zijn voor de heemkundekring, en bij uitbereiding voor alle culturele- en erfgoedinitiatieven, in hun verdere werk en in de bijdrage aan de culturele en erfgoedbeleving van onze inwoners.
Dames en heren, geniet van deze unieke tentoonstelling en laat ons samen verder bouwen aan een toekomst die geworteld is binnen onze rijke geschiedenis.”
De tentoonstelling werd geopend door burgemeester Matthijs Verschraegen.
