De traditionele cultuuruitstap van de Lierdse Cultuurraad ging dit jaar naar de majestueuze voormalige Cisterci ënzerabdij te Hemiksem. Hier werd een bezoek gebracht aan het Gilliot & Roelants tegelmuseum en het museum van de Heemkundige Kring “Heymissen” en kon men ’s middags genieten van een authentiek “Paterstoofpotje” met een Trappist en rijstpap nadien.
In de namiddag ging het met de Waterbus richting Antwerpen. Vanaf de aanlegsteiger aan het Steen trok men de stad in. Een deel van de groep kuierde rond in de omgeving van het stadhuis en de grote markt terwijl anderen een bezoek brachten aan de kathedraal. Hier konden ze naast enkele adembenemende werken van Rubens ook de prachtige preekstoel en zes eikenhouten ensembles “open” biechtstoelen uit de voormalige Cisterci ënzerabdij van Hemiksem bewonderen.
HEMIKSEM
Gemeente behorende tot de Rupelstreek is gelegen op de rechteroever van de Schelde ten zuiden van Antwerpen. Het is een nijverheidsgemeente met 11.000 inwoners en een oppervlakte van 5,44 km ².
St.BERNARDUSABDIJ
De abdij, genoemd naar Bernardus van Clairvaux, werd in 1243 door Cisterci ënzermonniken aan de samenvloeiing van de Schelde en de Vliet gesticht. De monniken van de abdij waren o.a. zeer nauw betrokken waren bij de ontginning van klei in de Rupelstreek, en dus bij het maken van baksteen. De benaming paepesteen verwijst nog naar deze religieuze invloed.
In 1578 werd de abdij onder druk van de beeldenstorm tijdelijk verlaten werd. In 1672 brandde de abdij grotendeels af. De huidige gebouwen dateren dan ook uit de 17e en 18e eeuw. Door de Franse Revolutie werd de orde opgeheven en verlieten de monniken de abdij. Ze keerden er nooit terug want in 1836 kochten ze een voormalig Dominicanenklooster in Bornem, waar ze tot op heden nog steeds verblijven.
Napoleon gebruikte de gebouwen als maritiem hospitaal, de Hollanders maakten er een graanopslagplaats van en de prille Belgische staat vormde het om tot correctiehuis. In 1868 werden de gebouwen overgedragen aan het Ministerie van Oorlog en werden de ze als depots voor verschillende eenheden gebruikt. De pontonniers van de genietroepen kwamen van over gans het land naar de St.Bernardkazerne om zich op de Schelde te bekwamen in het slaan van bruggen.
Vlak na WO II werd de abdij gebruikt als interneringskamp voor collaborateurs. Van 1948 tot 1977 werd ze opnieuw door het leger gebruikt. Sinds 1977 stond het leeg.
Sinds 1973 zijn de gebouwen beschermd, en werd door de gemeente aangekocht in 1988. Na een restauratie van de west- en oostvleugel bevinden er zich nu een administratief centrum en OCMW serviceflats. In de noordvleugel bevindt zich het heemkundig museum.
HEEMMUSEUM “ONTRENT DEN HOVER”
In het Heemmuseum dat in 1989 werd opgericht ziet men een maquette van de abdijgebouwen. Er zijn heel wat archeologische vondsten en heemkundige objecten te bewonderen. Vooral de lokale geschiedenis, ambachten en nijverheden krijgen de nodige aandacht. Blikvangers zijn het caf étje, koertje (met WC), klaslokaaltje uit de vijftiger jaren en het bed van ons moemoe. Voor sommigen was het een nostalgische terugblik voor anderen een ware ontdekking van het verleden.
HET GILLIOT & ROELANTS TEGELMUSEUM
In 1988 opende het Roelantsmuseum, gewijd aan het werk van Joseph Roelants die van 1919 tot in de vijftiger jaren als ontwerper voor de keramiekfabriek Gilliot & Cie werkte.
In 2009 veranderde het museum van naam en sindsdien heet het “Gilliot & Roelants Tegelmuseum”, wat beter aansluit bij de uitgebreide unieke en verrassende collectie.
In het museum zijn ontwerpen, gietvormen, loonboeken en merkwaardige tegels uit het roemrijke verleden van de keramiekfabriek Gilliot te bekijken, naast keramiekpanelen van Ignace Verwilghen, Sonja Leemans en uiteraard Joseph Roelants.
Voor meer info klik op de hiernavolgende links:
http://gilliottegelmuseum.be/index.htm
http://pozzo.collectionkbf.be/nl
http://www.heemkundigekringheymissen.tk/
