Klimaatrapport: Oosterzele: Hoe ecologisch is de gemeente?

Bijna alle Vlaamse gemeenten ondertekenden het Burgemeestersconvenant of hebben eigen engagementen, waarbij ze een ambitieuze klimaatdoelstelling onderschrijven. De vijf Vlaamse provincies hebben alle informatie over energie en klimaat per gemeente gebundeld in een overzichtelijk rapport. Daarmee beschikken de gemeenten vanaf nu over uniforme cijfers om hun klimaatdoelen te volgen en mogelijk bij te sturen.  

Dankzij het ter beschikking stellen van data door Fluvius, de Vlaamse Overheid, departement Omgeving in samenwerking met VITO, het Vlaams Energieagentschap (VEA), de Federale Overheid (FOD Financi ën, Statbel, Rijksregister, FOD Mobiliteit en vervoer), de VREG, EOS Oostende, de provinciale Steunpunten Duurzaam Wonen en Bouwen, De Lijn en het InterMutualistisch Agentschap, kunnen we het klimaatbeleid van de Oosterzele toetsen aan de eigenlijke cijfers.

CO2-uitstoot

Globaal gezien kent Oosterzele in 2016 een daling van de CO2-uitstoot met 2,4% t.o.v. 2011. In Oost-Vlaanderen noteren we een daling met 0,7%. De huishoudens zorgen in Oosterzele voor 41,3% van de totale CO2-uitstoot in 2016. Het gaat hier over de CO2-uitstoot veroorzaakt door het verbruik van elektriciteit en fossiele brandstoffen in de woningen. De CO2-uitstoot door huishoudens in de gemeente evolueerde van 26.068 ton in 2011 tot 24.582 ton in 2016. Over het algemeen daalt het energieverbruik en dus ook de uitstoot van de woningen in Vlaanderen door renovatie en energie-effici ënte nieuwbouw. Maar ook diverse andere factoren hebben een invloed zoals de bevolkingsgroei in de gemeente, de grootte en de ouderdom van de woningen, het gedrag van de inwoners en of het dat jaar om een koude of warme winter ging. Verder in dit hoofdstuk gaan we dieper op deze factoren in. Een huishouden in Oosterzele stootte gemiddeld 4,55 ton CO2  uit in het jaar 2016. Voor Oost-Vlaanderen ligt dit gemiddelde op 3,33 ton CO2  en in het Vlaams Gewest op 3,51 ton CO2  per huishouden.

Energieverbruik huishoudens

Het elektriciteitsverbruik bedraagt in 2016 22,7% van het totale energieverbruik in de woningen in Oosterzele. Fossiele brandstoffen zijn goed voor 65,6% van het energieverbruik. Naast bijkomende productie van groene stroom is de omschakeling naar groene warmte een grote uitdaging voor de gemeente. In 2016 bedraagt het elektriciteitsverbruik per huishouden in Oosterzele 5,08 MWh. Dit is meer dan in Oost-Vlaanderen (4,09 MWh) en meer dan in het Vlaams Gewest (3,94 MWh). Figuur 11 toont hoe elektriciteitsverbruik evolueert tussen 2011 en 2016. In figuur 12 worden de gemeenten in de provincie met elkaar vergeleken. Hoge elektriciteitsverbruiken kunnen wellicht ten dele verklaard worden door een hoge aanwezigheid van elektrische verwarming via zogenaamde accumulatievuren.

Verwarming van woningen en sanitair water gebeurt in Vlaanderen overwegend met fossiele brandstoffen (aardgas, stookolie, steenkool, …). In 2016 is het verbruik van fossiele brandstoffen per huishouden in Oosterzele gelijk aan 14,70 MWh. Ter vergelijking: het gemiddelde per huishouden voor Oost-Vlaanderen ligt dat jaar op 11,73 MWh en in het Vlaams Gewest op 12,62 MWh. Schommelingen doorheen de jaren (figuur 13) kunnen deels verklaard worden door het weer

Woningen

We noteren een stijging in Oosterzele met 365 woongelegenheden. Uit figuur 17 kan je afleiden dat er 92,4% eengezinswoningen zijn en 3,7% appartementen. Ter vergelijking: in Oost-Vlaanderen is dat respectievelijk 75,1% en 20,6%. In het Vlaams Gewest gaat het om 68,7% en 25,8%. Woningen in open bebouwing verbruiken gemiddeld meer energie dan half-open of gesloten bebouwingen. In gemeenten met veel residenti ële (verouderde) open bebouwing zal het energieverbruik en de CO2-uitstoot bijgevolg relatief hoger zijn. Figuur 18 toont hoe de eengezinswoningen gebouwd zijn. Voor Oosterzele onderscheiden we 733 woningen in gesloten bebouwing (of 13,7% van alle eengezinswoningen), 1.767 in halfopen bebouwing (of 33,1%) en tenslotte 2.844 (of 53,2%) in open bebouwing. In verhouding tot Oost-Vlaanderen is er in in Oosterzele meer open bebouwing. We stellen vast dat er in Oosterzele nog 3.372 gebouwen zijn van vóór 1970. Dat maakt 52,7% uit van alle gebouwen in de gemeente (t.o.v. 56,3% in Oost-Vlaanderen en 53,8% in het Vlaams Gewest). 5,1% van de woningen werd gebouwd na 2011 (t.o.v. 4,3% in Oost-Vlaanderen en 4,0% in het Vlaams Gewest).

Mobiliteit

In Oosterzele zorgt transport voor 40,9% van de totale CO2-uitstoot (2016). Dit omvat de uitstoot van het particulier en commercieel vervoer, alsook het openbaar vervoer (De Lijn) door verplaatsingen op het grondgebied van de gemeente. Scheepvaart en spoorverkeer zitten niet in de cijfers. De gemiddelde Vlaming doet 2,65 verplaatsingen per dag, met een gemiddelde afstand van 15 km per verplaatsing. 65% van alle verplaatsingen (of 73% van de afstand) gebeurt met de auto.