Verhalenboek 'Betoverende Botanie' brengt oude plantenverhalen weer tot leven, voorgesteld in de bib van Oosterzele

Auteur Sien Lievens – Illustrator Nele Van Winghem

Eeuwenlang werden wilde planten gebruikt als voedsel, medicijn of grondstof, en hun eigenschappen verklaard in verhalen die van generatie op generatie werden doorgegeven. Veel van deze verhalen raakten verloren. Herborist Sien Lievens en illustrator Nele Van Winghem brengen deze vergeten kennis opnieuw tot leven in hun nieuwe boek Betoverende Botanie.

In een tijd zonder wetenschappelijke verklaringen werden de eigenschappen van planten vaak toegeschreven aan mythische figuren. Zo werd het brandende effect bij aanraking van de grote brandnetel en de ‘rookpluimen’ van netelstuifmeel in verband gebracht met de duivel. Ook het vergeet-me-nietje kent meerdere legenden over de oorsprong van zijn naam. Deze verhalen werden van generatie op generatie doorverteld. ‘Een plantenverhaal vertellen zorgt ervoor dat we de plant beter leren kennen.

Betoverende Botanie is een boek voor jong en oud. Hoewel het zich in de eerste plaats richt tot volwassenen, zijn de verhalen ook perfect voorleesbaar aan kinderen. Een aanrader voor iedereen, plantenliefhebber of niet en een leidraad bij uitstek voor leerkrachten en natuurgidsen.

Nele Van Winghem, illustrator bij Letters & Liefs, bracht de verhalen tot leven via prachtige ecoprints en aquarellen. Het boek met bijzonder mooie afwerking werd in eigen beheer uitgegeven in samenwerking met Skribis, en duurzaam gedrukt bij Graphius in Gent.

Korte inhoud

Waarom trilt de ratelpopulier en prikt de brandnetel? Waar komt de naam ‘vergeet-me-nietje’ vandaan? En zijn paardenbloempluisjes wel echt gewoon pluisjes? Vragen die je je misschien nog nooit gesteld hebt… maar waarop je nu misschien wél het antwoord wil weten! Van Noord-Amerika tot Korea tot jouw achtertuin: sommige planten komen bijna overal ter wereld voor. Ze genezen, voeden, zuiveren en inspireren al eeuwenlang. Onze voorouders vertelden erover aan hun kinderen… tot deze kennis verloren ging.

Dit is een van de vele fantastische verhalen uit het boek, over de brandnetel:

De vergeten schat van de duivel.

Ooit was de brandnetel gewoon fluweelzacht, maar dat was niet voor lang. ‘Toen de schepper de wereld had gemaakt, kregen alle engelen en de duivel elk twee soorten zaden om over de aarde uit te strooien. De duivel kreeg boekweit en tarwe en was daar trots op, want hij wist dat het graangewassen waren en die zouden later nog belangrijk zijn voor de mens. In die tijd was de duivel best nog goed, maar wel wat slordig en vergeetachtig. Uit angst om te vergeten welke zaden hij gekregen had, zei hij onderweg naar de aarde telkens luidop: ‘Boekweit en tarwe, boekweit en tarwe’. Een eigenwijze engel hoorde dat en vond dat de duivel veel te belangrijke zaden bij zich had. De engel vloog de duivel achterna en telkens de duivel ‘boekweit en tarwe’ zei, fluisterde de engel in zijn oor ‘nee, distel en nestel!’! Zo bracht de engel de duivel helemaal in de war en toen hij op aarde landde, zei de duivel verstrooid ‘distel en netel’! En de zaden veranderden echt in distel – en netelzaden… De engel vloog tevreden weg en de duivel strooide met gulle hand het zaad over de wereld. Toen de duivel later een kijkje ging nemen naar het resultaat en zag dat er geen graangewassen groeiden, maar distels en netels, begreep hij dat hij bedot was geweest. Voor het eerst werd hij ongelooflijk kwaad! En uit woede zorgde hij ervoor dat zijn planten nooit meer echt geliefd zouden zijn: hij liet de distel prikken en de netel branden. Zo komt het dat de brandnetel een echt duivelskruid werd.’

‘ In sprookjes worden brandnetels samen met distels vaak als ‘groenten van de duivel’ voorgesteld.

Sien Lievens

Sien Lievens: ‘Ik zie kinderen, maar vooral ook volwassenen, met pretlichtjes in de ogen van deze verhalen genieten. Wanneer men zegt dat ze een plant nooit meer op dezelfde manier zullen bekijken, weet ik dat ik geslaagd ben. Wilde planten hebben zoveel te bieden, van voedsel, grondstof en medicijnen tot eeuwenoude lessen over onze aarde. Dat maakt ze zo bijzonder.’ Sien is een gepassioneerde herboriste, imker en wildplukster. Met De Kruidige BIJdrage en De Wilde Kruidenjuffen geeft Sien les aan jong en oud over (wilde) bijen en het veelzijdige nut van onze wilde planten. Folkloreweetjes en verhalen horen hier steeds bij. Voor workshops, wildplukinitiaties, lezingen kan je haar altijd bereiken.

Illustrator Nele Van Winghem

Al van kindsbeen af hou ik van tekenen en schilderen. Later ontdekte ik de wereld van de kalligrafie en getekende letters. Momenteel werk ik deeltijds voor Letters & Liefs en deeltijds als leerondersteuner binnen het kleuter- en basisonderwijs. Het één een passie, het ander een missie. Ik noem het boek graag een echt koesterboek. De magie van verhalen, het wonderlijke van de natuur en de verbinding over generaties heen zitten erin vervat.’