Goefedinge, 30/06/2017 – Dag beste lezer van de digitale De Beiaard. Omdat dit jaar de Ronde van Frankrijk op zaterdag 1 juli van start gaat, meende ik dat het wellicht passend is om nu ‘een dag uit de Tour de France een halve eeuw geleden’ boven te halen?
— Het is dit jaar 50 jaar gelden dat Tom Simpson tijdens de ‘Tour de France’ in de Alpenrit van Marseille naar Carpentras, op 13 juli, stierf — Zou dit de reden zijn waarom de Mont Ventoux dit jaar niet in de Tour voorkomt, vraag ik me af?
De gekende kale ijle top van de Mont Ventoux.
De Ronde begint dit jaar op 1 juli in het Duitse Düsseldorf. Op 13 juli rijden de renners, tijdens een rit van bijna 215 km, van Pau naar Peyragudes. Op 2 juli echter, of tijdens de tweede rit, komt de Ronde van Frankrijk ook even naar Belgi ë. Deze tweede etappe vindt grotendeels plaats in Duitsland, ze start in ‘de stad van le Grand D épart’ Düsseldorf en gaat dan verder naar de eindbestemming in het Belgische Lüttich, of Li ége, of Luik, u kunt kiezen in welke taal u de naam van de Vurige Stede, die aan de streek Eupen-Malmedy paalt, uitspreekt.
Over mijn vakantiejob en de Ronde van Frankrijk 1967
Vijftig jaar geleden, of in 1967, was ik op donderdag 13 juli zoals elke morgen tijdens ‘de grote vakantie’ rond 6u15 al uit de veren. Iedere dag moest ik, voor mijn vakantiejob, dat ik een 4-tal jaar tijdens het verlof verrichtte, om 6u45 klaarstaan bij het kruisbeeld aan Zavelstraat in Overboelare. Daar pikte de vrachtwagen, waarmee we op de boerderijen de melkkannen ophaalden, me op. Het was een zware karwei die iedere dag, ook op zaterdag en zondag, rond 12u 45 eindigde.
Als ik die donderdagmorgen rond 6u 45 de stuurhut van de camion instapte, regende het pijpenstelen. Nadat ik mijn baas, Andr é Merckaert ‘alias Andr é van de melkeraaje’, die achter het stuur zat, een goeie dag had gewenst, reden we langs de Zavelstraat naar de Buizemont en richting Denderoord. Onze eerste klant woonde immers in Deux-Acren, bovenaan het gehucht Boureng, aan de grens met Overboelare. Vanaf het Denderoord konden we in de Dendervallei, op het toen nog jonge vliegveld van Overboelare, een grote bruine tent zien staan. Ze was daar opgetrokken voor de Denderfeesten die tijdens het weekeinde van 14, 15 en 16 juli zouden plaatsvinden. Op de affiche stonden achtereenvolgens: Marva, op vrijdagavond Marino Falco, op zaterdagavond en het plaatselijke balorkest ‘The Don Roberto’s ‘ op zondagavond.
Rond 10u zat onze melkophaal in Atembeke, waar onze laatste klant woonde, erop. Hier stonden alle kannen volgens nummer op de camion: de nummers 1, die ik in Deux-Acren vooraan plaatste, tegen de cabine, en de laatste 6 kannen van 30 liter, of de nummers 67 sloten de laadbak, die in twee etages geladen was, af. Nadat ik met enige kettingen alles had vastgelegd stapte ik terug de stuurhut binnen en at, zoals gewoonlijk terwijl we naar de melkerij in Herfelingen reden, een paar boterhammen. Het was ondertussen opgehouden met regenen en een zwakke zon brak de wolken open.
Nadat in Herfelingen al de melk aan Melkerij Olympia afgeleverd was, moesten we de lege kannen terugbezorgen aan onze klanten, hiervoor legden we onze ronde in omgekeerde richting af.
Bij het verlaten van het melkbedrijf was het hevig aan het donderen. Het onweer hing juist boven Herfelingen want de bliksem en donderslagen kwamen gelijktijdig vanuit de donkergrijze hemel. Doordat onweders me steeds enige schrik op het lijf jagen, trachtte ik al praten mijn schrik te verwerken: ‘Straks valt er hier nog een dondersteen voor onze camion!’ Vertelde ik tegen Andr é: het vallen van donderstenen is in onze omgangstaal een algemene uitdrukking voor blikseminslagen.
’s Namiddags keek ik, zoals elke dag, op televisie naar de Tour de France. Hoewel het na de middag opgehouden was met regenen en de zon aardig scheen, was het in Zuid-Frankrijk toch bijna 15 ° C warmer dan in Vlaanderen. Het was de Nederlander Jan Janssens die in Carpentras, op die bloedhete dag bij 38 ° C, de rit won. Hij was na een bijna moordende bergrit de snelste van een groepje van zeven renners, het was trouwens Jan Janssen zijn specialiteit om in een groep als snelste te komen opdagen. Hij was dat ook al op 6 september 1964 in het Franse Sallanches, want op die dag werd hij daar wereldkampioen op de weg. Hij droeg die dag een zonnebril, net zoals hij op 13 juli 1967 in Carpentras een zonnebril droeg. Die zonnebril was op 13 juli te begrijpen, want de zon brandde meedogenloos ‘dans le Midi’.
Drie jaar voordien, in Sallanches, kon ik de zonnebril op zijn neus minder verstaan, want daar viel de regen de hele dag met bakken uit de hemel.
Omdat de Nederlander er een mooie overwinning van gemaakt had, was ik wel opgetogen met zijn ritzege. Een min of meer onbeduidende Fransman, Roger Pingeon, reed met de gele trui. Pingeon had al in de vijfde etappe naar Jambes in een toevallige ontsnapping van hem laten spreken. In het hooggebergte was hij wel geen topper: ‘Die Pingeon valt straks nog wel terug,’ voorspelde Jan Janssens iedere dag. Terwijl Jan zelf langzamerhand als kanshebber voor de tourzege werd beschouwd, ook al vond zijn ploegleider, Kees Pellenaars, dat maar een bedenkelijke gedachte.
Jammer voor Jan, Roger Pingeon viel niet terug. Ook in Carpentras zat deze tweederangs renner, na de zwaarste etappe uit deze Ronde, gewoon weer in de kopgroep. Jan Janssen had de etappe dan wel gewonnen, maar net als een dag eerder stond hij nog altijd iets meer dan 8 minuten achter op Pingeon. Negen etappes later werd Pingeon dan ook gehuldigd als winnaar van de 54-ste Tour de France!
De afloop van deze Ronde van Frankrijk staat voor altijd in mijn geheugen gegrift! Dat komt door de tragedie, die zich op 13 juli 1967 afspeelde op de kale berg: die Mont Ventoux heet.
Anderhalf uur nadat Jan Janssen ons de regenvlagen van Vlaanderen had doen vergeten, kregen we op de radio te horen dat Tom Simpson op de Mont Ventoux was overleden. Doping! We keken de volgende dag terug naar de televisie en zagen hoe de Tour gewoon verder ging. Als bewijs van slechte smaak mocht een teamgenoot van Simpson, namelijk Barry Hoban, de veertiende etappe winnen, (deze dag was het ook Nationale Feestdag in Frankrijf). Hij ging in Sète wenend over de finish. Weer een dag later, zette de breeduit lachende Italiaan Felice Gimondi zijn handtekening op het linkerbeen van een Frans meisje in een bikini. — Wat is die wielersport toch een wrede sport: een deelnemer viel stervend neer…, en de wedstrijd ging gewoon, alsof niets gebeurd was, verder! —
Het nog altijd druk bezochte graf van Tom Simpson,
bovenaan de Mont Ventoux.
Tijdens het weekend dat volgde op de donderdag van het drama, was ik samen met enige vrienden op de Overboelaarse Denderfeesten Marino Falco gaan bewonderen. Het toenmalige weluitgedoste tieneridool kwam op scène met een lange kleurrijke lolly in de hand en zong, al af en toe aan de lolly te likken, als openingsnummer de zomerhit van 1967: ‘Allemaal beestjes’ een nummer van de Nederlandse groep ‘The Ronnie and the Ronnies’.
— Toen is tussen de 2 optredens van Marino ook onze Overboelarse Truus komen zingen! (Of het was meer een ode brengen aan Marino?) Want ze zong ‘Oh Marijke’ van Peter Koelewijn en begeleide zichzelf op een gitaar. Truus was 2 jaar nadien zelf een topzangeres in Vlaanderen. —
Terwijl was het weer in Vlaanderen bijna even mooi geworden als in Frankrijk, maar na de vakkundige optredens van Marino Falco en Truus, gingen de gesprekken onder mijn maten en ik, die avond, toch verder over de plotselinge en jammerlijke dood van wielrenner Tom(my) Simpson.
Wanneer ik in 2004, vanuit Vaison-la-Romaine, de Mont Ventoux en het graf van Tom Simpson ben gaan bezoeken, speelden alle herinneringen nog eens door mijn hoofd. Doordat het graf daar tussen grijze klakrotsen ligt, en omgeven door dikke stenen, dacht ik ook terug aan ‘donderstenen’! Doch bovenal aan deze die op 13 juli 1967 bij heldere hemel neerviel en heel de wereld van de wielrennersport in beroering bracht.
Karel De Pelsemaeker
PS: de digitale foto’s die de tekst illustreren kreeg ik van mijn goeie maat Geert Pieraert, een verwent wielerliefhebber en journalist. Hij is momenteel aan het werken aan boek over de ‘Kermiskoers in Geraardsbergen’. De foto’s nam hij tijdens de Ronde van Frankrijk van 10 jaar geleden.
Dikke merci Geert! – Kdp. –