5/12/2018 – Volgens de lerarenenquete van Het Nieuwsblad is het zo klaar als een klontje: het niveau van ons onderwijs daalt. Acht op de tien leerkrachten is daar heilig van overtuigd.
Een wiskundeleraar getuigt: “De oefeningen zijn een stuk eenvoudiger geworden. Ik geef les in richtingen met slechts drie uur wiskunde – het absolute minimum niveau – maar toch is het een buisvak. Om het aantal A-attesten op te krikken is het niveau van wiskunde gezakt.”
Vandaag mogen zijn leerlingen veel meer gebruikmaken van hulpmiddelen. In 1998 stond nog uitdrukkelijk op het examen: Geen rekentoestel toegelaten! “Nu mag alle: rekenmachine, latjes, voorbeeldoefeningen”, zegt Eric. “Ik heb daar op zich niets tegen. Mijn leerlingen zijn vandaag ook veel vaardiger in het gebruiken van die middelen.”Alleen: het denkwerk neemt erdoor af. “Zelfs de tafels van vermenigvuldiging opzeggen lukt niet meer voor het derde middelbaar.”
De mens wordt nu eenmaal dommer beaamt ook Yuval Noah Harari in zijn bestseller “Sapiens” die een logische verklaring geeft voor dit fenomeen. Volgens hem waren oermensen slimmer dan wij nu: duizenden jaren geleden, toen mensen nog in kleine groepen door de wildernis trokken, waren intellectuele vaardigheden cruciaal om te overleven. Hij baseert zijn uitspraken op studies van ontwikkelingsbioloog Gerald Crabtree. De menselijke intelligentie hangt van zo’n 2.000 tot 5.000 genen af. Dat erfelijk materiaal voor de hersenen is volgens studies bijzonder vatbaar voor mutaties. Hij vermoedt dat de mensheid in de laatste 120 generaties, wat zo’n 3000 jaar is, stap voor stap aan intelligentie heeft ingeboet.Wie zijn hersenen vroeger niet gebruikte, kon zich niet voeden of zich tegen wilde dieren beschermen. Enkel de slimsten overleefden. Deze selectieprocedure liet de menselijke intelligentie gestaag stijgen.
Maar waar liep het dan fout volgens Harari? Hij benoemt dit als: De Luxe-valkuil. “De oermens die van oorsprong een jager-verzamelaar was ging op zoek naar voedsel. We klommen in bomen op zoek naar noten, aten de resten van de kadavers die wilde dieren achterlieten en gingen mettertijd zelf op jacht. Soms was er schaarste en hongersnood maar dat zorgde er net voor dat alles in balans bleef. Jonge meisjes kwamen later in de pubertijd als er voedselschaarste was. Moeders geven in zulke tijden langer borstvoeding omdat moedermelk het enige voedsel was dat ze hun telgen konden bieden. Daardoor duurde het langer tot ze opnieuw vruchtbaar waren. Kortom, honger zorgde ervoor dat er minder baby’tjes geboren werden.”
Maar toen liepen we in die luxe-valkuil. We begonnen akkers te bewerken en te telen om overvloedig voedsel te hebben. Na de ontwikkeling van de landbouw leefden mensen in grotere groepen samen, die ook zwakkere individuen steunden. De jonge meisjes waren vroeg vruchtbaar, moeders gaven minder lang borstvoeding en het aantal mensen op aarde werd alsmaar groter, waardoor we alsmaar meer akkers mochten bewerken om iedereen te voeden. Zich beschermen tegen ziekten werd tevens belangrijker dan intelligentie, want ziekten komen vaker voor in grotere groepen.
Sindsdien blijven we tot op de dag van vandaag in deze valkuil trappen. We blijven dingen uitvinden om ons leven gemakkelijker te maken, maar cre ëren vaak het omgekeerde. Als voorbeeld maakt hij de vergelijking tussen de brief en de email. Vroeger deed men moeite om pen en papier te nemen, goed na te denken over wat men neerpende, want een brief schrijven deed men niet dagelijks en het essenti ële moest erin staan. Daarna frankeren, op de bus doen en dagen wachten op antwoord. Met de email gingen we die omslachtige procedure achterwege laten en konden we a la minute berichten sturen naar onze correspondent. We moeten niemand overtuigen welke stresserende impact e-mail en andere online berichtjes soms op ons leven hebben.
Maar er is ook goed nieuws. Want JIJ, allerbeste lezer van De Beiaard bent bij de gelukkige. Terwijl de meerderheid van de mensheid alsmaar dommer wordt heb JIJ ervoor gekozen de berichtgeving van De Beiaard te volgen en het is dan ook wetenschappelijk bewezen door een lokale zelfverklaarde professor dat JIJ daardoor slimmer wordt dan de rest.
Geen dank!
De Redactie.