Wanneer het dagenlang warm is en er weinig stroming zit in vijvers, beken of andere waterlopen, neemt het risico op blauwalgen aanzienlijk toe. Deze zogenoemde cyanobacteriën zijn geen echte algen, maar bacteriën die zich net als algen voeden met zonlicht via fotosynthese. Ze vormen een blauwgroene of roodbruine, olieachtige laag op het wateroppervlak en kunnen schadelijk zijn voor mens en dier.
Blauwalgen komen zowel in zoet als zout water voor. Wereldwijd zijn er meer dan 2.000 soorten bekend. Hoewel ze tot de oudste levensvormen op aarde behoren, vormen ze pas een probleem wanneer ze massaal beginnen te bloeien. Dat gebeurt meestal in de zomer en enkel onder specifieke omstandigheden:
- een te hoog gehalte aan voedingsstoffen (zoals stikstof en fosfor);
- hoge temperaturen;
- stilstaand of traag stromend water
Wanneer deze factoren samenkomen, ontstaat een zogenaamde blauwalgenbloei. Die is meestal goed zichtbaar: het water krijgt een opvallende waas, met drijvende vlokken, slierten of een film. Soms gaat dit gepaard met een muffe geur die aan rottende planten doet denken.
Gezondheidsrisico’s voor mens en dier
Niet alle blauwalgen zijn giftig, maar de meeste soorten produceren toxines die ernstige gezondheidsklachten kunnen veroorzaken. Contact met besmet water kan leiden tot huidirritatie, jeuk, ademhalingsproblemen, misselijkheid, braken en diarree. In sommige gevallen kan er zelfs sprake zijn van leverschade of neurologische symptomen.
Huisdieren, vooral honden, lopen een verhoogd risico. Ze kunnen vergiftigd raken door het drinken of binnenkrijgen van besmet water tijdens het zwemmen.
Wat doe je bij een blauwalgenbloei?
- Vermijd elk contact met het water;
- Laat kinderen niet aan de oever spelen;
- Hou huisdieren ver weg van het besmette water;
- Stop onmiddellijk met zwemmen, vissen of andere vormen van recreatie;
- Gebruik het water niet, ook niet voor irrigatie of andere toepassingen;
- Kom je toch in contact? Spoel je huid meteen af en raadpleeg een arts bij klachten;
Heb je blauwalgen opgemerkt? Meld het dan onmiddellijk aan de milieudienst van Geraardsbergen via 054 31 60 04. Zo kunnen de bevoegde diensten snel optreden, bijvoorbeeld met een recreatie- of captatieverbod.
Meer info vind je op: www.blauwalgen.be
Julien Borremans