Sint-Lievens-Houtem – De parochiekerken van Zonnegem, Vlierzele, Bavegem en Letterhoutem worden niet geselecteerd. (HDK, foto boven: kerk Zonnegem)
(kerk Letterhoutem)
De lokale kerkelijke en gemeentelijke overheden hebben van de Vlaamse overheid de opdracht gekregen om samen een globaal kerkenbeleidsplan op te maken voor de gemeente. Het kerkenbeleidsplan vindt zijn oorsprong in de conceptnota van minister Bourgeois, ‘Een toekomst voor de Vlaamse parochiekerk’ van 24 juni 2011. In hoofdstuk 111 ‘Oplossingsrichtingen’ schrijft de minister in punt 3.1 over ‘Het uitwerken van een lange termijnvisie op de toekomst van de parochiekerken door de lokale actoren’. De minister schrijft in punt 3.4 dat hij ‘extra voorwaarden zal inbouwen voor het verkrijgen van subsidies voor onderhouds- of restauratiepremies voor beschermde en niet-beschermde kerken’.
Het opmaken van deze visie en het vastleggen ervan in een gemeenteraadsbesluit, is opgenomen in de voorwaarden voor het behandelen van subsidie- en restauratiedossiers voor beschermde en niet-beschermde kerkgebouwen. Naast het bestaan van een lokaal kerkenbeleidsplan als voorwaarde voor het verkrijgen van subsidies, zijn er evenwel nog andere redenen waarom het aanbevolen is een plan op te stellen. De toekomst van de parochiekerken is een dermate gevoelig thema dat noopt tot eensgezindheid. Die eensgezindheid kan er enkel komen als resultaat van doorgedreven lokaal overleg in een sfeer van respect en vertrouwen. Een kerkenbeleidsplan kan daarnaast dienen in allerlei beleids- en beheersplannen, waaronder de meerjarenplanning van kerkfabrieken en’ gemeente.
(kerk Bavegem)
Het doorlopen traject tot goedkeuring kerken beleidsplan gemeenteraad:
- Dekenaal parochiekerken-plan (sept 2016)
- Bespreking centraal kerkbestuur methodiek kerkenbeleidsplan op basis van inspriratienota
kerkenbeleidsplan Vlaamse overheid cel onroerend erfgoed (31 jan 2017)
- Bespreking ingevulde gegevens op basis van inspiratienota (0 t.e.m. 3) (28.feb 2017). Aanvullingen en verduidelijkingen.
- Overleg centraal kerkbestuur en gemeente resultaten kerkenbeleidsplan 0 t.e.m 3 met, afgevaardigde bisdom en afspraak verder traject inspiratienota 4a/b (14 maart 2017).
- Bespreking parochiaal kerkenplan tussen centraal kerkbestuur en afgevaardigden bisdom -visievorming herbestemming kerken (24 maart 2017) “.
- Bespreking resultaten visievorming en aftoetsing aan visie gemeente (21 maart 2017)
- Bespreking met parochianen vanuit kerkelijke overheid (21 april 2017)
- Opsturen kerkenbeleidsplan naar bisdom (3 mei 201 7)
- Bespreking met adviesraden gemeente (sport-, cultuur-, jeugd-, seniorenraad) (periode tot goedkeuring kerkenbeleidsplan door de gemeenteraad)
Het ontwerp kreeg reeds een gunstig advies van het Centrum voor Religieuze Kunst op 15 mei 2017, goedkeuring van het bisdom Gent op 16 mei 2017 en een gunstig advies van de Vlaamse overheid – cel Onroerend Erfgoed op 7 juni 2017.
(kerk Vlierzele)
Voorstel van besluit
De gemeenteraad keurt het voorliggende kerkenbeleidsplan goed. Intenties m.b.t. verantwoordelijkheden en traject tussen gemeente en CKB
De gemeente wenst de gestructureerde wijze van opstart van de gesprekken over de toekomstvisie op parochiekerken met het CKB verder te zetten op volgende vlakken:
– De gemeente zal bij ruimtevragen met (semi) openbaar karakter de inzetbaarheid van al zijn kerkgebouwen systematisch mee in overweging nemen. Hiermee wordt bedoeld dat zowel bij alle vragen rond de huisvesting van (semi)publieke dienstverlening van de gemeente of het OCMW of vragen vanuit andere overheden of (gesubsidieerde) (semi) publieke actoren naar huisvesting binnen de gemeente, de mogelijke/wenselijke inzet van de kerkgebouwen, conform het kerkenbeleidsplan, als optie mee wordt afgetoetst. De gemeente wil op die manier vermijden dat korte of lange termijn kansen tot activering van dit patrimonium niet worden opgenomen. De gemeente zal bij alle gesprekken met betrokkenen deze afweging mee opnemen.
– De gemeente zal in het (halfjaarlijks overleg met het CKB potenti ële opportuniteiten inzake multifunctioneel gebruik, neven- of herbestemming van de kerkgebouwen, conform het kerkenbeleidsplan, systematisch overlopen. Indien nodig wordt bij onverwachte opportuniteiten in tussentijd contact opgenomen met het CKB. De gemeente wenst op deze wijze te bouwen aan een gezamenlijk draagvlak voor het toekomstig behoud en gebruik van deze gebouwen binnen de gemeente.
– De gemeente vraagt ook aan het CKB, de kerkfabrieken en alle betrokken actoren waaronder de parochiewerking om zelf actief mee na te denken over mogelijke toekomstige functies om de toekomst van de kerkgebouwen, conform het kerkenbeleidsplan, in de gemeente veilig te stellen.
– Het vinden van een gezamenlijk draagvlak bij het bepalen van een visie rond de toekomst van een kerkgebouw is soms moeilijk, de gemeente wenst om deze reden gezamenlijke afspraken te maken met het CKB rond toekomstige interne en externe communicatie over de toekomstvisie van parochiekerken in het algemeen, en specifieke dossiers van kerken in het bijzonder. De gemeente wil op die manier bijdragen tot een serene sfeer en goede betrokkenheid bij het nadenken over de uitdaging rond de toekomst van al haar kerkgebouwen.
Intenties m.b.t. huidig en toekomstig multifunctioneel gebruik van kerken
De gemeente wenst in overleg met het CKB, de betrokken parochies en kerkfabrieken dat de inzet van alle kerken op het grondgebied van de gemeente voor niet-liturgische activiteiten bestendigd en in de toekomst verder geactiveerd wordt. Dit kan bijdragen tot het verder opbouwen van een positieve betrokkenheid bij het gebouwen het nemen van verantwoordelijkheden bij het zoeken naar een lokaal gedragen toekomstvisie.
Intenties m.b.t. neven- of herbestemming
De gemeente heeft op basis van het rapport de situatie van alle kerken onderzocht. Er werden volgende prioriteiten bepaald welk kerkgebouw in de toekomst eerst of prioritair in aanmerking kan komen voor neven- of herbestemming:
1) Onderzoek herbestemming op korte termijn (binnen de 5 jaar): kerk van Zonnegem en Letterhoutem.
2) Onderzoek herbestemming op midden lange termijn (binnen de 15 jaar): kerk van Vlierzele en Bavegem.
3) Onderzoek nevenbestemming op korte termijn (binnen de 5 jaar): kerk Vliertele en Bavegem.
4) Behoud voor de eredienst op lange termijn: kerk Sint-Lievens-Houtem.
Investeringen gebouwen eredienst
Gelet op deze prioriteiten in herbestemming/nevenbestemming, wenst de gemeente zijn investeringen tot instandhouding van de kerkgebouwen op zijn grondgebied daaraan aan te passen. Bij de opstelling van de meerjarenplannen investeringen gebouwen eredienst zal rekening gehouden worden met de intenties tot neven- en herbestemming.
HDK