In december 2013 werd ter gelegenheid van de viering van 40 jaar ontwenningskliniek ‘De Pelgim’, de kiem gelegd voor de opstart van de samenwerking tussen de universiteiten van Gent en Makerere in Uganda enerzijds, en kliniek ‘De Pelgrim’ en het ontwenningscentrum ‘Hope and Beyond’ in Uganda anderzijds. Hugo Van den Berge, ex-directeur De Pelgrim doet het relaas.
De feitelijke vereniging ‘Hope for Addicts’ werd opgestart. In 2016 werd een eerste project ingediend bij de provincie Oost-Vlaanderen. Dit project, gericht op kinderen van ouders die in behandeling zijn voor hun verslavingsproblemen, werd weerhouden en gerealiseerd in november 2017. Een intense samenwerking tussen Prof. Dr. Wouter Vanderplasschen (UGent), dhr David Kalerna (directeur Hope and Beyond) en dhr Hugo Van den Berge (voormalig directeur Kliniek ‘De Pelgrim’) zorgde voor een gevuld programma gedurende een hele week. Het belangrijkste moment tijdens deze week was een workshop, georganiseerd voor professionelen, werkzaam in de verslavingszorg, met deelnemers uit de academische wereld van gespecialiseerde zorgverlening uit de praktijk. Tijdens deze workshop zorgde de vertegenwoordiger van het ministerie van Volksgezondheid in Uganda voor een gewaardeerde en actieve inbreng.
Onze inbreng vanuit Vlaanderen kon ruim aan bod komen met presentaties van zowel Prof. Wouter Vanderplasschen als dhr Hugo Van den Berge. De discussies achteraf zorgden voor een boeiende uitwisseling van ervaringen. Een tweede belangrijk moment ter afsluiting van het project was de viering van het 6-jarig bestaan van ‘Hope and Beyond’. Dit had plaats in het ontwenningscentrum in aanwezigheid van pati ënten, stafmedewerkers, kinderen van pati ënten, geïnteresseerden en de vertegenwoordiger van de minister van Volksgezondheid. Ook op dit evenement hadden zowel Wouter als ik de mogelijkheid de aanwezigen te informeren over het doel van onze aanwezigheid en over het project als dusdanig. Het geheel werd opgeluisterd door een plaatselijke dansgroep met choreografie en zang, gevolgd door een optreden van een jeugdgroep gevormd door straatkinderen, maar ditmaal met een boodschap van hoop voor de toekomst.
Naast deze twee hoofdprogramma’s binnen het project werden heel wat andere momenten zinvol ingevuld. De contacten van Wouter met de universiteit van Makerere, openden perspectieven voor een verdere samenwerking. Een bezoek en een gesprek met de directeur en de hoofdverpleegkundige van het psychiatrisch ziekenhuis in Bukabika (foto 6) gaven ons een beeld van het belang van dit ziekenhuis binnen het veld van de geestelijke gezondheidszorg en de aanpak van de verslavingszorg. Een overleg met Dr. Sheila, naaste medewerker van de minister van volksgezondheid, gaf ons een beeld van het alcoholbeleid en de wetgeving ter zake.
Dr. Sheila was sterk geïnteresseerd in de werking van “Hope and Beyond”, en zowel tijdens de workshop als tijdens de viering van “Hope and Beyond” werkte ze actief mee. Verder namen we deel aan een persconferentie, waarop zowel de schrijvende pers als radio en TV aanwezig was. De aanwezigheid van de pers zorgde voor persberichten in o.a. de belangrijkste krant in Uganda New Vision. Samen met de maatschappelijk werker namen we deel aan een radioprogramma, waarin ruim aandacht werd besteed aan ons project en de viering van 6 jaar “Hope and Beyond”. Dit project kreeg ruime aandacht en er werd zelfs een uitzending aan gewijd op de TV-zender voor de regio Kampala.
Samen met maatschappelijk werkster Rachel kreeg ik de mogelijkheid om in een secundaire school ons project toe te lichten en enkele aktiepunten in verband met preventie voor te stellen. Na beantwoorden van de vragen van de leerlingen konden we dit bezoek als geslaagd afronden. Tijdens een kennismaking met de staf van “Hope and Beyond” werden de stafleden uitgebreid voorgesteld en brachten we een bezoek aan het revalidatiecentrum. Daaropvolgend had ik de mogelijkheid een uitgebreid gesprek te hebben met pati ënten, en gaf ik toelichting bij ons project. Op het einde van deze waardevolle week brachten we met directeur David, zijn familie en maatschappelijk werkster Carol een bezoek aan een illegale distillerie in Ginga. Hier wordt Waragi geproduceerd, een populaire sterke drank. De productie gebeurt in zeer onhygi ënische omstandigheden en zonder enige controle op de kwaliteit ervan.
De laatste dag van onze projectweek werd ons nog een mooie opportuniteit geboden door de attach é van de Belgische ambassade. Ter gelegenheid van een economische missie van 40 ondernemers uit Vlaanderen, Brussel en Walloni ë, konden wij deelnemen aan de conferentie, georganiseerd door de Belgische ambassade, in aanwezigheid van de Belgische ambassadeur en de minister van economie, Amelia Kyambad-Ade van Uganda. Ik had er de gelegenheid te spreken met tal van bedrijfsleiders en de verantwoordelijke binnen de Belgische ambassade, Mw. Deschacht over projecten betreffende gezondheidszorg (foto 12). Dit waren veelbelovende gesprekken voor ons follow-up-project in 2018.
Met dit project werd de aanzet gegeven tot de uitwerking van een programma voor kinderen, die geconfronteerd worden met ouders die in behandeling zijn voor hun verslavingsproblematiek. Met een nieuwe aanvraag bij de provincie voor een vervolgproject hopen we op een positief antwoord, zodat we volgend jaar een verdere verfijning van ons project kunnen realiseren. Onze 10-jarige ervaring binnen “De Pelgrim” willen we verder delen, het eigen materiaal (werk- en lesboeken en didactisch materiaal) ter beschikking stellen en bovendien vertalen naar de plaatselijke cultuur.
We hadden, naast onze drukke agenda, ook de gelegenheid te genieten van wat de plaatselijke cultuur ons te bieden heeft.
Een bezoek aan het Nationaal Museum van Uganda in Kampala gaf ons een mooi beeld van de rijke geschiedenis van het land. Een bezoek aan de bronnen van de Nijl (foto 13) was een prachtige confrontatie met de wonderen der natuur. We zien uit naar het vervolgproject, dat ongetwijfeld een grote meerwaarde betekent aan het programma-aanbod van “Hope and Beyond”, en dat de kinderen binnen het programma een toekomst zal geven naar een kwaliteitsvol leven. Een kwaliteitsvol leven waarin alcohol en drugs niet bepalend zijn. De opdracht die we met dit project aan maatschappelijk werkster Raechel meegaven, is om op basis van onze ervaringen en documenten werk te maken van een aangepast programma-aanbod en aangepaste materialen ter ondersteuning van zowel individuele als groepssessie voor zowel ouders als kinderen.
De eigen ervaringsopbouw zal ‘Hope and Beyond’ laten evolueren naar een referentiecentrum, dat op zijn beurt model kan staan voor andere centra, werkzaam in de verslavingszorg. Een bijzonder woord van dank aan de provincie Oost-Vlaanderen voor de financi ële ondersteuning van dit project. Het succes van dit project is een stimulans om onze feitelijke vereniging verder uit te bouwen en te evolueren naar een VZW met de naam ‘Addiction Recovery’.
H. Van den Berge.