Geraardsbergen. Een inwoner van Geraardsbergen — die anoniem wenst te blijven — beklaagt er zich over dat hij onheus werd behandeld door de diensten van de stad Geraardsbergen toen hij op zijn eigendom geconfronteerd werd met een asbestbesmetting van stuk geslagen asbestplaten van een aanpalend gebouw. ‘Een milieuambtenaar weigerde iedere samenwerking, waardoor de stukgeslagen kankerverwekkende asbestplaten weken bleven liggen. De gezondheid van mijn familie staat op het spel’, verklaart de betrokkene. De Geraardsbergenaar mocht op eigen kosten zijn eigendom saneren, terwijl op het terrein waar het gebouw stond, nog restanten asbest in de bodem zitten. ‘Een grondige opkuis of een bodemsanering heeft nooit plaatsgevonden, terwijl het terrein nog steeds toegankelijk is.’ Nalatigheid? De betrokkene wenst anoniem te blijven om het lopend onderzoek niet in gevaar te brengen. De details zijn op de redactie gekend, maar om begrijpelijke redenen hier weggelaten.
St éphan Bourlau (Het Alternatief) zal op de volgende gemeenteraad interpelleren over het asbestafbouwbeleid van de stad Geraardsbergen. Is er een meldpunt? Is er een ambtenaar die zich specifiek met asbestproblematiek bezighoudt? Is er voldoende ondersteuning vanuit de milieudienst van de stad? Patrick Franceus (Groen) heeft intussen daarover een open brief aan de stad geschreven. Nuus/De Beiaard heeft de brief integraal gepubliceerd.
Om de stad wat beter te informeren schenkt Bourlau aan de bibliotheek een recent verschenen boek over asbest — ‘Niet wachten tot het stof gaat liggen.’ — van de Kortrijkse advocaat Bram Vandromme. We vroegen Martine Duwyn — schepen van milieu — om een reactie maar die wenst tot na de gemeenteraad van dinsdag 12 november te wachten.
‘Aanpalend aan de tuin stond een gebouw met asbest golfplaten.’
Aanpalend aan de achterzijde van de tuin bevond zich bij een inwoner van Geraardsbergen een gebouw. De inwoner getuigt: ‘Voor de achtermuur en het schuinoplopend dak was toen bij middel van een dading overeengekomen om — omwille van het zicht — de muur en het dak te laten begroeien met klimop. De muur was opgetrokken in betonplaten en het dak was bedekt met asbest golfplaten.’ Het gebouw stond deels op de eigendom van de betrokkene en was niet vergund. ‘Dit werd aan het stadsbestuur gesignaleerd, maar er werd niets ondernomen.’
Toen de dading meer dan tien jaar geleden werd opgesteld, was de betrokkene niet op de hoogte dat de platen asbest bevatten. Omwille van de klimop werd aan de dakrand geen dakgoot aangebracht.
‘De milieuambtenaar van de stad weigerde tussen te komen…’
Toen het gebouw jaren later onaangekondigd werd afgebroken, werd geen rekening gehouden met de veiligheid. ‘De platen werden stuk geslagen — wat verboden is — en niet gestockeerd in een gesloten container. De klimop werd verwijder en die zat ook vol met asbestdeeltjes. De stukgeslagen platen zijn 81 dagen onbeschut op het terrein blijven liggen.’ De milieuambtenaar van de stad weigerde tussen te komen om het gecontamineerde afval te evacueren. Zelfs nadat de asbestplaten uiteindelijk werden opgeruimd, bleven restanten op het intussen met onkruid overwoekerde terrein liggen. ‘Een grondige opkuis of een bodemsanering heeft nooit plaatsgevonden.’ Het terrein is nog steeds toegankelijk en een deel ervan wordt momenteel verkaveld.
‘De stalen bleken gecontamineerd…’
De bewoner nam stalen van de klimopwortels uit de tuin om deze te laten onderzoeken. ‘Ik deed dit nadat ik de milieuambtenaar van de stad Geraardsbergen na de afbraakwerken van de asbestplaten op de hoogte had gebracht van mijn bezorgdheid omtrent mogelijk gevaar. De ambtenaar liet mij per email weten dat er absoluut geen gevaar dreigde.’ De ambtenaar nam intussen ontslag.
De stalen werden door een labo ontleed. ‘Wat bleek. De grond was duidelijk met asbestdeeltjes besmet.’ De betrokkene moest zijn tuin laten saneren. Daar was een prijskaartje van bijna 3.000 euro mee gemoeid, die de persoon in kwestie uit eigen zak moest betalen. Om veilig te kunnen saneren, moet de container tot op maximaal 10 meter worden geplaatst, waarvoor de bewoner geen toestemming kreeg. ‘De asbestplaten werden ook niet binnen de vooropgestelde termijn weggehaald.’ De betrokkene heeft intussen gerechtelijke stappen ondernomen.
‘Dringend nood aan een meldpunt voor asbestafval.’
De betrokkene: ‘Het terrein waar het gebouw met asbestplaten opstond, ligt nog steeds bezaaid met gevaarlijk afval. Er is nooit een grondige bodemsanering ondernomen, terwijl ik verschillende aanmaningen kreeg om mijn achtertuin te saneren en dit op de koop toe nog uit eigen zak moet betalen. De stad Geraardsbergen is duidelijk in gebreke gebleven. Mijn familie is onnodig lang aan fijne asbestvezels blootgesteld, waarvan al lang is aangetoond dat ze kankerverwekkend zijn’, verklaart de betrokkene. ‘Er is dringend nood aan een officieel meldpunt, waar niet alleen wordt geregistreerd, maar waar ook ondersteuning wordt aangeboden om dergelijk gevaarlijk afval op een veilige manier te verwijderen. De burger mag immers niet het slachtoffer worden van een gebrek aan asbestafbouwbeleid in Geraardsbergen.’
Wachten op een asbestafbouwbeleid.
In 2018 liet het stadsbestuur al weten dat er geen apart asbestplan voor Geraardsbergen is. ‘Het Vlaams Gewest werkt een versneld asbestafbouwbeleid uit. Tegen 2040 zou Vlaanderen volgens dat plan asbestveilig moeten zijn.’ De stad Geraardsbergen beschikt evenwel over een asbestinventaris van de gebouwen die eigendom zijn van de stad. ‘Op dit ogenblik wordt het afval dat asbesthoudend is, gestort op een stortplaats van categorie III of I, afhankelijk van de eigenschappen van het asbesthoudend materiaal.’
‘Momenteel wordt er niet gewerkt aan een totale asbestinventaris voor alle gebouwen in deze stad. Het bestuur wacht het Vlaams asbestafbouwbeleid af, dan zal duidelijk worden welke rol de steden hierin te vervullen hebben.’
In een open brief klaagt Patrick Franceus (Groen) aan dat het moeilijk is om in te schatten hoe groot het asbestprobleem in Geraardsbergen is. ‘Sommige asbestinventarissen dateren van meer dan tien jaar terug.’ Volgens Groen is er dringend nood aan goed bijgewerkte inventarissen en een beheersplan. Volgens burgemeester Guido De Padt — die aan TV Oost een korte reactie gaf — zijn de problemen gekend en wordt er wel degelijk aan gewerkt. Hij wenst na de gemeenteraad van dinsdag 12 november te reageren.
De stad Geraardsbergen lichtte onlangs alle burgers van Geraardsbergen in over hoe ze veilig asbest kunnen verwijderen. Het stadsbestuur liet voordien duidelijk verstaan dat bij klachten van het niet correct verwijderen van asbesthoudende materialen er een plaatsbezoek zal volgen om de nodige vaststellingen te doen. ‘De asbestverwijderaar wordt verzocht de werken verder uit te voeren volgens de geldende regelgeving.’ Wat uiteraard met de inwoners die niet over de nodige financi ële middelen beschikken om asbest op een veilige manier te verwijderen? De betrokkene is sceptisch: ‘Voor het melden van een incident word je nog altijd nog altijd van het kastje naar de muur gestuurd.’
St éphan Bourlau (Het Alternatief) en Patrick Franceus
‘Niet wachten tot het stof gaat liggen.’
St éphan Bourlau (Het Alternatief) heeft in het verleden al meermaals gewezen op het gebrek aan een degelijk asbestafbouwbeleid. Om de stad wat beter te informeren, schenkt hij aan de bibliotheek een recent verschenen boek over asbest — ‘Niet wachten tot het stof gaat liggen.’ — van de Kortrijkse advocaat Bram Vandromme.
Volgens de auteur zijn er in Vlaanderen 2,8 miljoen woningen die asbest kunnen bevatten. Er zijn twee keer meer sterfgevallen aan asbest dan verkeersslachtoffers. ‘Er komt een algemene verplichting om asbest in gebouwen te inventariseren… Asbestmateriaal ongemoeid laten dat aan vervanging toe is, is verboden… Op basis van de nieuwe gemeentewet (art. 359) speelt de burgemeester een belangrijke rol in het voorkomen van verdere schade door een asbestincident.’ Ook scholen delen in de klappen. ‘Per school is er gemiddeld 17 ton asbest aanwezig en kost het pakweg 50.000 euro om het te verwijderen.’
Intussen heeft de Vlaamse regering het asbestafbouwbeleid goedgekeurd. St éphan Bourlau: ‘Ik had graag vernomen welke rol onze stad vervult in de strijd tegen asbest. OVAM biedt sinds eind 2018 subsidies aan voor lokale besturen om asbestafbouwprojecten te organiseren. Heeft de stad een aanvraag ingediend? Is er een ambtenaar die zich specifiek met asbestproblematiek bezighoudt? Zijn er contacten met scholen? Kan de burger een financi ële ondersteuning krijgen?’
Julien Borremans
Naam en adres van de persoon in kwestie zijn op de redactie gekend.