Geraardsbergen. ILvA en de stad Geraardsbergen zijn begonnen aan hun promotiecampagne voor het nieuwe diftar-systeem, zeg maar de gewogen huisvuilophaling met containers, dat in april 2021 zal worden uitgerold. Volgens Luc Swartebroeckx van Weerbaar Geraardsbergen zal de gemiddelde prijs per inwoner met maar liefst 16,5% stijgen t.o.v. het huidige systeem. Hij maakt gewag van ‘mismanagement’. Schepen van Milieu Martine Duwyn (Open Vld) reageert: ‘De prijzen voor het verwerken van afval zijn onderhevig aan fluctuaties op de afvalmarkten. ILvA heeft geen vat op dit soort prijsstijgingen. Er zijn nog andere kosten die sterk kunnen vari ëren. Dit alles zorgt ervoor dat prijzen stijgen of dalen. De beschuldiging van ‘mismanagement’ is dus flagrant onjuist.’ We geven eerst de reactie van Schepen Duwyn mee, vervolgens publiceren we een persmededeling van ILvA.
Schepen Duwyn reageert: ‘Mismanagement? Flagrant onjuist.’
Schepen van Milieu Martine Duwyn (Open Vld) reageert op de beschuldiging van Weerbaar Geraardsbergen alsof de prijsstijging door het nieuwe diftar-systeem zou ingegeven zijn door ‘mismanagement’. ‘Via openbare aanbestedingen gaat ILvA steeds op zoek naar de meest effici ënte, economische en duurzame oplossing voor onze verschillende afvalstromen. ILvA is hierin onderhevig aan fluctuaties op de afvalmarkten. Sommige jaren evolueren de prijzen in de positieve zin en andere jaren in de negatieve zin, afhankelijk van het soort afval. ILvA heeft uiteraard geen vat op dit soort prijsdalingen of -stijgingen.
Zo is de prijs die de afgelopen jaren werd gegeven voor oud papier zeer sterk gedaald (€ 1.081.000 minderopbrengst aan papier), is de verwerkingsprijs voor afvalhout sterk gestegen en diende een oplossing te worden gezocht voor de weigering van Aziatische landen om plastics te verwerken. Daarnaast stijgen ook de brandstofprijzen en op een vloot vrachtwagens is dit uiteraard significant.
De Raad van Bestuur besliste in het verleden om de financi ële overschotten van 2013 (door sluiting deponie) en 2015 aan te wenden voor de toekomstige hogere verwerkingskosten van de afvalfracties en om de meerkost van de nieuwe GFT-installatie in 2016 en volgende jaren, op te vangen. Hierdoor zijn de bijdragen van de gemeenten aan ILvA van 2015 t.e.m. 2018 gelijk gebleven. De gereserveerde winsten werden aangewend voor de toekomstige (ingecalculeerde) verliezen. Vanaf boekjaar 2019 wordt opnieuw aan kostprijs gewerkt, zodat een nulresultaat bereikt wordt.
Dit resulteerde in 2018 inderdaad voor een meerkost van 1 miljoen euro ten opzichte van het budget. ILvA stelt een begroting op en vraagt de aangesloten gemeenten een voorschot. Wanneer als gevolg van bovenvermelde fluctuaties dit voorschot onvoldoende blijkt, worden de aangesloten gemeenten gevraagd dit achteraf bij te passen. De bewering dat dit door aanhoudend politiek mismanagement gebeurt, is dus flagrant onjuist.’
Persmededeling ILvA
Vanaf april 2021 voert ILvA gewogen diftar gefaseerd in. De inwoners van de eerste gemeenten zijn ondertussen aangeschreven, met uitleg over het project en met de mogelijkheid een formaat van restcontainer te kiezen. We willen hier graag de principes rond gewogen diftar nog even opsommen en zo mogelijke onduidelijkheden wegnemen.
Gewogen diftar betekent dat je GFT en restfractie per kilogram betaalt. Gele zakken en GFT-stickers verdwijnen en je krijgt een grijze restcontainer te beschikking, in een formaat dat het beste past voor jouw situatie. Betalen doe je via een voorschot op je persoonlijke afvalrekening, net zoals je voor je gas- of elektriciteitsrekening doet. Je wordt uitgenodigd, maar niet verplicht, om een voorschot van 35 euro te betalen. Je hoeft dus niet het volledige bedrag te betalen als dat moeilijk ligt. Met 35 euro kan een gemiddeld gezin ongeveer 6 maanden zijn afval kwijt. Wil jij graag wat vaker een kleiner bedrag storten? Dan is dat geen probleem. Zolang je saldo positief is, kan je afval aanbieden. ILvA stuurt je sowieso een berichtje wanneer je saldo onder 12,50 euro en onder 0 euro zakt. Je krijgt dan even tijd om te betalen en pas daarna wordt je afval niet meegenomen.
Waarom voert ILvA gewogen diftar in? De afvalberg moet kleiner! Dit is een ambitie die anno 2020-2021 zeker mag gesteld worden. In 2019 bood een inwoner van ILvA gemiddeld maar liefst 409 kilogram afval aan, waarvan 97 kilogram in de gele zak. Door per kilogram afval te betalen, cre ëer je een gedragswijziging en wordt men zich bewuster van het eigen afvalgedrag. De ervaring in andere gemeenten die met gewogen diftar zijn gestart, leert ons dat dit ook effectief gebeurt. De afvalcijfers dalen er tot 50%. ILvA beoogt een daling van de restfractie van 10%, wat op de afvalberg van 33,6 miljoen kilogram restfractie die we in 2019 inzamelden een aanzienlijke daling zou betekenen.
Een ILvA-inwoner betaalde in 2019 gemiddeld net geen 32 euro (via stickers, zakken en betaling op het recyclagepark) om zijn 409 kilogram afval te laten inzamelen, recycleren of verbranden. De re ële kost is een pak hoger! Met gewogen diftar wil ILvA die re ële afvalkost op een zo eerlijk mogelijke manier aanrekenen aan de verbruiker. Immers, wie vandaag een gele zak buiten zet van 7 kilogram, betaalt evenveel als wie een zak van 15 kilogram aanbiedt. Toch kost die laatste dubbel zoveel om te verwerken. Het is dus veel eerlijker dat wie weinig afval aanbiedt, minder moet betalen. Dit gebeurt al zo op de recyclageparken. Daar betalen inwoners van ILvA al jaren per kilogram afval die ze aanbieden. Dat vindt iedereen ondertussen eerlijk en vanzelfsprekend. Dezelfde logica gebruikt ILvA nu ook voor de huis-aan-huisinzameling van restfractie en GFT.
De kostprijs van gewogen diftar wordt vaak als veel duurder dan gele zakken benoemd, waarbij men verkeerdelijk een zak van 15 kg (het maximum dat in een gele zak mag) als basis neemt. Dat is niet correct. Gemiddeld bevat een aangeboden gele zak 7 kilogram restfractie. Die 7 kilogram moet dus de basis zijn voor de vergelijking en voor het bepalen van een correct tarief dat de re ële afvalkost dekt.
ILvA heeft de tarieven niet meer aangepast sinds 2009. Toch zijn de prijzen de afgelopen 11 jaar gestegen. Een keuze rond de aanpassing van de tarieven drong zich dus op. De optie om het tarief van de gele zak verhogen, is niet gekozen, omdat dit niet leidt tot de nodige gedragswijziging om minder afval te produceren. Het tarief niet aanpassen, was zeker geen optie. Tenslotte betalen burgers evenzeer wanneer de gemeente of stad moet bijpassen, maar niet in verhouding tot de hoeveelheid afval die ze produceren. Wie nu goed sorteert, betaalt via de lokale belastingen mee voor wie niet goed sorteert. Dat is niet correct: met gewogen diftar wordt iedereen verantwoordelijk voor het eigen gedrag.
Bovendien zijn containers duurzamer: ze gaan 20 jaar mee en worden gerecycleerd wanneer ze stuk zijn. Gele zakken worden mee verbrand met de restfractie. Maar liefst 215.000 kg aan plastics worden zo elk jaar verbrand. Op 20 jaar, de levensduur van een container, wordt zo 4.300.000 kilogram aan plastics uit de verbrandingsoven gered.
Containers zijn ook een pak ergonomischer dan gele zakken. Onze medewerkers zullen niet langer tonnen gele zakken moeten dragen, maar kunnen de containers rollen en het heffen aan de vrachtwagen overlaten. Elke individuele stad en gemeente die bij ILvA is aangesloten, ook Geraardsbergen, werkt ondertussen een regeling uit rond het geven van een toelage (op de afvalrekening) voor wie uitzonderlijk veel afval heeft. Denk aan gezinnen met jonge kinderen of mensen met een medisch probleem en eventueel ook de onthaalouders.
Wanneer deze beslissingen zijn genomen, zullen de inwoners zeker worden ingelicht.