Geraardsbergen. Op vrijdag 31 januari woedde een zware brand in het beschermde kasteel Blondel de Beauregard. De brand legde de linkervleugel van het kasteel zowat in de as. Manuela Van Werde (N-VA) informeerde bij haar partijgenoot Matthias Diependaele naar de mogelijke voortgang in het dossier in verband met de restauratie. Minister Matthias Diependaele is helemaal niet te vinden voor de onteigening van het kasteel en vindt dat de eigenaars voor de kosten moeten opdraaien. Hij wijst er ook op dat de stad Geraardsbergen ‘een krotbelasting’ kon opleggen. ‘Navraag bij de collega’s van Wonen Oost-Vlaanderen leert dat het kasteel momenteel niet op de inventaris van verwaarloosde woningen of gebouwen staat.’ Volgens de minister zijn er tekortkomingen in het handhavingsbeleid.
De onderhoudsplicht van de eigenaars
In de Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed van het Vlaams parlement informeerde Manuela Van Werde (N-VA) bij haar partijgenoot Matthias Diependaele naar de mogelijke voortgang in het dossier in verband met de restauratie van het kasteel van Viane. Matthias Diependaele: ‘ Al in 2007 eiste toenmalig minister Van Mechelen dat het kasteel dringend gerestaureerd zou worden. In 2016 startte de Inspectie Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed een burgerlijke procedure op om de eigenaars aan te zetten tot renovatie. In datzelfde jaar sleepte de stad Geraardsbergen de eigenaars voor de rechter. In september 2018 nog werden de eigenaars door de rechtbank van eerste aanleg veroordeeld tot flinke boetes. Ze werden ook verplicht om het kasteel in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. De eigenaars tekenden beroep aan tegen deze beslissing. In 2020 zorgt een zware brand dat het kasteel zijn laatste restje uitstraling kwijt is.’
Minister Diependaele wijst ook op de onderhoudsplicht die de eigenaars van het kasteel ‘ondanks de aanmaningen, een burgerlijke procedure, een rechtszaak en een veroordeling’ niet nakomen. Volgens de minister wijst dit op tekortkomingen in het handhavingsbeleid. De minister begrijpt de ernst van de zaak en plant een bezoek aan het kasteel van Viane.
Een lokaal handhavingsbeleid
De zaak kwam op 7 februari laatsleden terug voor het Hof van Beroep. De zitting werd aldaar uitgesteld tot 18 september 2020. De minister: ‘Gelukkig kon de rechtervleugel gevrijwaard blijven en zijn gelijkvloers en eerste verdieping, zolder en kapconstructie er intact. Ook de kleine koepel van de kapel bleef bewaard, net als de muurschilderingen van de grote koepel en restanten stucwerk. Ook het poortgebouw is nog intact.’ De linkervleugel is daarentegen zwaar beschadigd.
Volgens Matthias Diependaele is het dus de eigenaar die zal moeten instaan voor de middelen om het kasteel weer op te bouwen. Om de lokale besturen meer slagkracht te geven om in dergelijke, lang aanslepende dossiers sneller en kordater in te grijpen, zal de minister de lokale besturen stimuleren om een lokaal handhavingsbeleid uit te bouwen. ‘Nieuwe opleidingen voor lokale verbalisanten behoren tot de mogelijkheden.’ Volgens de minister kan er kan al een krotbelasting opgelegd worden aan een beschermd monument.
Inventaris van verwaarloosde gebouwen
Volgens minister Diependaele kan het kasteel op de inventaris van verwaarloosde woningen of gebouwen worden geplaatst. ‘Navraag bij de collega’s van Wonen Oost-Vlaanderen leert dat het kasteel momenteel niet op de inventaris van verwaarloosde woningen of gebouwen staat. De burgemeester zou naar aanleiding van de recente brand wel een besluit kunnen uitvaardigen waardoor het kasteel in de Vlaamse inventaris wordt opgenomen. Ik denk dat we daarover in overleg zullen gaan met de burgemeester.’
De vordering van de inspecteur voorziet ook in ambtshalve uitvoering indien de veroordeelde niet binnen de opgelegde hersteltermijn het herstel uitvoert. Aan die ambtshalve uitvoering zijn uiteraard ook kosten verbonden. In theorie zouden die kosten dan weliswaar worden teruggevorderd van de eigenaar. ‘Om daarin stappen te kunnen ondernemen, moeten we in ieder geval de uitspraak van de rechter afwachten.’
Tot slot laat de minister weten dat hij helemaal niet voor onteigening van het kasteel te vinden is.
Julien Borremans