Straks is het zomeruur: morgen slapen we uurtje minder

In tijden van corona crisis zo men vergeten dat wij dit weekend overschakelen maar de zomertijd, zaterdag op zondag nacht draaien wij de klok een uurtje verder 2 uur word 3 uur.

We kunnen dus iets minder lang slapen.  Het goede nieuws: ’s avonds blijft het een uur langer licht. Door de klok te verzetten lijkt de zon later op te komen en weer onder te gaan. Hierdoor is het ’s morgens langer donker en blijft het ’s avonds langer licht.

Ongeveer 70 landen draaien de klok jaarlijks een keer vooruit en een keer achteruit. Het idee achter het invoeren van de zomertijd is het bezuinigen van energie: het blijft dan immers langer licht. De keerzijde van de medaille is dat mensen moeite kunnen hebben bij het aanpassen aan de nieuwe tijd. In 2020 schakelen we in Belgi ë en Nederland op 29 maart over naar zomertijd, op 25 oktober draaien we de tijd terug naar winteruur.

Het is intussen meer dan 100 jaar geleden dat de zomertijd voor het eerst in de praktijk werd gebracht. Het Duitse Keizerrijk voerde het systeem namelijk in tijdens de Eerste Wereldoorlog, op 30 april 1916. Dat gebeurde ook in bezette landen, waaronder Belgi ë. Niet veel later volgden Groot-Brittanni ë en de Verenigde Staten.

Tijdens het interbellum was er geen zomer- of wintertijd. In de Tweede Wereldoorlog ging Nederland op bevel van de Duitsers van de Amsterdamse Tijd over op de Midden-Europese Tijd. De klok moest één uur en veertig minuten vooruit worden gezet zodat het in Nederland even laat zou zijn als in Duitsland. In 1946 werd de zomertijd afgeschaft. In 1977 werden zomer- en wintertijd echter opnieuw ingevoerd. Dit vanwege de oliecrisis. Door in de zomer langer gebruik te maken van het zonlicht, zou er energie bespaard worden.

Waar komt het idee van de winter- en zomertijd vandaan?
De eerste persoon die serieus nadacht over het effectieve gebruik van het daglicht was de Amerikaan Benjamin Franklin (1706-1790). In 1784 schreef hij het artikel ‘An Economical Project for Diminishing the Cost of Light’. Daarin stond dat hij ’s zomers om zes uur ’s ochtend wakker werd en de zon al zag schijnen. Hij vond dat mensen best ‘eerder konden leven’ omdat de zon ’s ochtends al dusdanig fel was dat dit veel geld zou besparen (destijds vooral in de vorm van kaarsen). Zijn artikel was satirisch en er werd niets met zijn idee gedaan. De Brit William Willet (1856-1915) kwam in 1907 met het idee om zomer- en wintertijd in te voeren. Hij stelde voor om in de lente op vier verschillende zondagen de klok twintig minuten vooruit te zetten. Op vier zondagen in september zou de klok dan weer teruggezet worden. Hoewel zijn idee ën populair waren werden deze niet ingevoerd.