Het parket West-Vlaanderen, het parket Oost-Vlaanderen en het arbeidsauditoraat Gent ondernemen acties tegen het tekort aan middelen en de uitholling van de werking van justitie waaronder de dreigende hervormingen. Vanaf maandag 5 mei zal het openbaar ministerie op de zitting van de politierechtbank gedurende één week vragen om de behandeling van de dossiers uit te stellen tot na het gerechtelijk verlof.
Actie tegen het tekort aan middelen bij justitie en de dreigende hervormingen
Het openbaar ministerie heeft begrip voor de moeilijke budgettaire situatie en is bereid bij te dragen in de inspanningen die van de samenleving verwacht worden maar de voorliggende plannen blijken disproportioneel te zijn. Er was geen voorafgaand overleg en voor ons wijst dit op een totaal gebrek aan respect voor de magistratuur als derde macht. De jarenlange systematische onderfinanciering van justitie zorgt ervoor dat wij niet meer in staat zijn om een goede dienstverlening te garanderen aan de burgers en te waken over een veilige samenleving. Dit baart ons grote zorgen.
Deze actie past binnen hetgeen van wat op 15 april 2025 werd beslist door het College van het openbaar ministerie met alle korpschefs en hoofdsecretarissen, namelijk:
- Zal het openbaar ministerie geen elementen van antwoord meer verschaffen in het kader van parlementaire vragen;
- Behoudt het openbaar ministerie zich het recht voor om geen gevolg meer te geven aan bepaalde vragen tot advies of deelnames aan werkgroepen uitgaande van de uitvoerende en wetgevende macht;
- Zal het openbaar ministerie niet langer instemmen met de opschorting van de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraffen op verzoek van de minister van Justitie omdat het behoort tot onze kernopdracht om uitgesproken straffen ten uitvoer te leggen. Elke korpschef bepaalt zelf de praktische modaliteiten.
Bovendien werd beslist dat de aanwezigheid van het openbaar ministerie niet langer meer zou kunnen gegarandeerd worden vanaf 28 april.
Uitzonderingen op de algemene regel dat het openbaar ministerie uitstel zal vragen, en waarin het openbaar ministerie dus toch zal vorderen:
- zaken waarin een of meer personen ter zake aangehouden zijn (inclusief ET);
- zaken met dodelijke ongevallen, rijden onder invloed van alcohol of drugs, afleiding achter het stuur, zware snelheidsovertredingen en de dossiers art. 42 en 44 Wegverkeerswet;
- zittingen waarin een vonnis wordt uitgesproken;
- zaken waarvan de verantwoordelijke magistraat vindt dat ze toch moeten worden behandeld, om redenen die eigen zijn aan de zaak;
Partners die hinder kunnen ondervinden, zullen tijdig geïnformeerd worden.
Opkomen tegen structurele verwaarlozing van justitie
Het openbaar ministerie is bezorgd over de hervormingen die momenteel op tafel liggen.
Deze hervormingen betekenen niet alleen een vertrouwensbreuk, maar houden ook het risico in dat ervaren juristen of gespecialiseerde advocaten ontmoedigd worden om de overstap naar de magistratuur te maken, terwijl het tekort aan magistraten en gerechtspersoneel al nijpend is. Hierdoor komt de veiligheid in onze maatschappij in het gedrang. De rechterlijke orde kan dit niet langer dulden. Naast een gebrekkige infrastructuur, beknotting van de werkingsmiddelen en tekort aan personeel zijn deze hervormingen opnieuw een teken van weinig respect voor justitie. Het is uitzonderlijk dat het openbaar ministerie actie onderneemt, maar het is tijd dat er een signaal wordt gegeven.
We voelen ons genoodzaakt een standpunt in te nemen, ook als steun voor onze magistraten en het gerechtspersoneel. We vragen begrip voor het ongemak dat deze acties met zich meebrengen, zowel bij de burgers als bij de advocatuur.
Filiep Jodts, procureur des Konings West-Vlaanderen
Geert Merchiers, procureur des Konings Oost-Vlaanderen
Filiep De Ketelaere, arbeidsauditeur Gent